شنبه 13 خرداد 1402

دبیرخانه همکاری های مشترک حوزه و دانشگاه

مصاحبه با دبیر گفتمان علمی انقلاب اسلامی و دبیر انجمن های علمی حوزه حجه الاسلام و المسلمین هاجری
خواستگاه و پیشینه وحدت حوزه و دانشگاه چیست؟
جوامع بشری برای رفع نیاز‌های خود به دانش و شناخت نیازمندند، این یک اصل طبیعی و بدیهی است، در جوامعی که دین در عرصه‌های اجتماعی حضور ندارد، جهت‌گیری علوم و دانش‌ها به سمت هماهنگ سازی زندگی بشر با امور دنیوی است.
اما در جوامع دینی ما به علومی نیاز داریم که علاوه بر دنیا زندگی ابدی و اخروی انسان را نیز تدارک کند. بنابراین پیشرفت جوامع دینی در گرو دو بال علوم دینی و دنیوی قرار دارد.
وحدت حوزه و دانشگاه یکی از اصول اساسی و رویکرد‌های انقلاب اسلامی است که امام خمینی (ره) مطرح کردند. ایشان تاکید داشتند که ما برای پیشرفت و رشد و شکوفایی زندگی دینی و دنیوی مردم، نیاز به هماهنگی و وحدت این دو نهاد داریم.
به همین مناسبت 27 آذرماه که مصادف است با شهادت آیت الله دکتر مفتح به عنوان سالروز وحدت حوزه و دانشگاه نام‌گذاری شد. چرا که ایشان به یک معنا نماد وحدت حوزه و دانشگاه بودند، هم در حوزه و هم در دانشگاه تحصیل کرده بود و در هر دو مرکز علمی تدریس می‌کرد.
آیا امسال به منظور تحکیم روابط حوزه و دانشگاه برنامه‌ای دارید؟
امسال به پاس همه تلاش‌هایی که به منظور تحقق و تحکیم این وحدت انجام شده و به منظور تبیین و تاکید افق‌های نوین، در 27 آذرماه نشستی با حضور مدیر محترم حوزه‌های علمیه حضرت آیت الله اعرافی و جناب آقای دکتر غلامی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری با رعایت پروتکل های بهداشتی و به صورت وبینار برگزار خواهد شد.
شاید برای اولین بار باشد که نشستی با حضور رؤوسای دانشگاه‌ها و حوزه‌های سراسر کشور و همچنین مدیران مراکز تخصصی برگزار می‌شود.
بر اساس تجارب حاصله از سال‌های گذشته، اساسنامه دبیرخانه شورای راهبردی و سیاستگذاری همکاری‌های مشترک به امضای مدیر محترم حوزه و وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری می‌رسد.
این دبیرخانه که با حضور برخی از رؤوسای دانشگاه‌ها، مراکز علمی و حوزوی و معاونان حوزه و وزارت علوم تشکیل می‌شود، متولی این است که در طول سال با جلب مشارکت اساتید حوزه و دانشگاه، دانش پژوهان و طلاب، راه‌های جدید و افق‌های نوینی را در وحدت این دو نهاد و توسعه فرهنگ و علوم انسانی-اسلامی، تبیین و زمینه‌سازی کند.
سومین برنامه این نشست رونمایی از سایت “کتاب شناخت” گفتمان علمی انقلاب اسلامی است که برای اولین بار از این سامانه رونمایی می‌شود.
در رابطه با اساسنامه دبیرخانه شورای راهبردی و سیاستگذاری همکاری‌های مشترک بیشتر توضیح دهید؟
با توجه به رویکرد راهبردی و تاکیدات مکرر آیت الله اعرافی برای تجمیع تجارب گذشته و تدوین منشور جامع و وظیفه‌ای که در این زمینه به دبیرخانه انجمن‌های علمی محول کردند، دبیرخانه انجمن‌های علمی، بر اساس مطالعه و بررسی پیشینه‌ی فعالیت‌ها و همکاری‌هایی که به منظور وحدت حوزه و دانشگاه انجام شده، پیش نویس تاسیس دبیرخانه مشترکی را تهیه و تنظیم کرد و در اختیار معاونان و مسوولان وزارت علوم قرار داد. پس از بررسی‌های لازم و برگزاری جلسات مفصل در رابطه با این پیش نویس، بین مسوولان حوزه و دانشگاه، اساسنامه دبیرخانه شورای راهبردی و سیاستگذاری همکاری‌های مشترک تدوین و تنظیم شد.
نکته دیگر اینکه این دبیرخانه به گونه‌ای طراحی شده که مسوولان ارشد حوزه و دانشگاه، رؤوسای دانشگاه‌های بزرگ و مدیران مراکز حوزوی در آن عضویت دارند و طرح هایی که به منظور تعمیق و گسترش وحدت حوزه و دانشگاه مطرح می‌شود، با مشارکت صاحب نظران دو نهاد در این دبیرخانه انجام می‌شود.
برای اولین بار در تاریخ 27 آذر از این دبیرخانه رونمایی می‌شود و اساسنامه آن، در این مراسم، به امضای مدیر محترم حوزه و وزیرمحترم علوم می‌رسد.
حوزه علمیه، در دوران تصدی حضرت آیت الله اعرافی، شبیه این دبیرخانه را با نهاد‌های دیگر مثل ستاد همکاری‌های مشترکِ حوزه و آموزش و پرورش، صدا و سیما و نهاد‌های دیگر تجربه کرده، که نتایج و ثمرات اساسی بسیاری برای حوز‌ه، نظام و کشور به همراه داشته است.
در رابطه با سایت “کتاب شناخت” که به آن اشاره فرمودید توضیحاتی را ارائه دهید؟
برای پاسخ به سوال شما ابتدا باید به مقدمه‌ای اشاره کنم.
متاسفانه در حوزه علمی و پژوهشی این قدر که برای تربیت یک محقق زحمت می‌کشیم برای معرفی و اطلاع‌رسانی کارهای علمی به جامعه علمی داخل و خارج از کشور سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی نمی‌کنیم. در نتیجه بسیاری از آثار علمی که توسط محققان ما در سطوح عالی تدوین و منتشر می‌شود، در خود حوزه ناشناخته باقی می‌ماند چه برسد به جامعه علمی غیرحوزی داخل و خارج از کشور.
یکی از مصادیق وحدت حوزه و دانشگاه، محققان و اندیشمندانی هستند که تجسم و نماد وحدت حوزه و دانشگاه‌اند. اساتید، محققان و پژوهشگرانی که هم در حوزه تحصیل کرده‌اند هم در دانشگاه.
من اسم این دسته از دانشمندان و محققان را فرزندان علمی و معنوی انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) می گذارم. ما تا قبل از انقلاب با چنین پدیده‌ای به عنوان یک جریان علمی-فرهنگی روبرو نیستیم. این افراد ثمرات و دستاورد‌های امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی هستند. این محققان از مصادیق اتمّ و اکمل وحدت حوزه و دانشگاه هستند.
این نسل، برای اثبات کارآمدی دین در هزاره دوم و سوم، تلاش کردند که دین را در قالب مسائل و موضوعات علوم جدید عنوان کنند. نتیجه این رویکرد تهیه و تدوین کتاب‌هایی است در نقطه تلاقی علم و دین، آثار فاخری در زمینه اقتصاد، سیاست، روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت و رشته‌های مختلف علوم انسانی.
با توجه به مقدمه‌ای که عرض شد به رغم خلق آثار برجسته‌ای در زمینه علوم انسانی-اسلامی توسط این نسل، از معرفی مولف و گفتمان‌سازی برای اندیشه، نظریه و فرضیه او ناتوان بوده‌ایم.
طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی که اساس و بنای آن در دبیرخانه انجمن‌های علمی و معاونت پژوهش طراحی شد، و با حمایت مدیر محترم حوزه حضرت آیت الله اعرافی بارور شد، بنا دارد آثار فاخر و برگزیده‌ی علوم انسانی-اسلامی را به جامعه علمی داخل و خارج کشور معرفی کند. دقیقا از جایی که کار مولف و ناشر تمام می‌شود، گفتمان وارد عمل شده و تلاش می‌کند در قالب‌های مختلف، اثر و مولف را به جامعه علمی داخل و خارج از کشور معرفی کند.
قالب‌هایی که ما تلاش کردیم، در دبیرخانه گفتمان علمی انقلاب اسلامی، مولف و اثر را از آن طریق به جامعه علمی معرفی کنیم، مواردی است که در ادامه خدمت شما عرض می‌کنم.
اول تاسیس کتابخانه تخصصی و نمایشگاه دائمی که شعبه قم در مدرسه فیضه توسط آیت آلله اعرافی افتتاح شد. إنشاالله شعبه تهران هم در دهه فجر امسال رونمایی و افتتاح خواهد شد.
قالب دوم مجموعه کتب 22 جلدی گفتمان علمی انقلاب اسلامی است که در مرحله تدوین و آماده سازی است و به زودی منتشر می‌شود. در این مجموعه، کتب و مقالات برگزیده علمی و پژوهشی در حوزه علوم انسانی-اسلامی معرفی می‌شود.
قالب بعدی برگزاری سلسله نشست‌ها در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های سراسر کشور با حضور مولف و ناقد، در جمع اعضای هیئت علمی، دانشجویان دکترا و طلاب سطوح عالی برگزار می‌شود.
از آن جایی که تهیه کتاب یا شرکت در نشست‌ها برای همه ممکن نیست جهت دسترسی آسان به آثار موجود در زمینه علوم انسانی-اسلامی، سایت و سامانه کتاب شناخت طراحی و راه اندازی شد و در 27 آذر ماه رونمایی خواهد شد.
سایت کتاب شناخت شامل پنج حوزه‌ی کتب، مقالات، پایان‌نامه‌ها، مولفان و همایش‌ها ‌است که فعلا فاز اول و دوم راه‌اندازی شده و رونمایی می‌شود. لازم به ذکر است این سامانه صرفا مختص به آثاری است که در جشنواره‌ها یا توسط محققان به عنوان اثر برتر شناخته شده‌اند.

پیشنهاد ما به شما

برگزاری نشست گفتمان علمی انقلاب اسلامی با حضور حجت‌الاسلام خسروپناه

مدیریت حوزه علمیه استان تهران با همکاری مدرسه علمیه فخریه مروی، اولین نشست از سلسله نشست‌های گفتمان علمی انقلاب اسلامی با عنوان «منظومه فکری امامین انقلاب» برگزار شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *